ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ

ΜYΩΠΙΑ

Σύντομη περιγραφή-ορισμός
Μυωπία είναι η διαθλαστική εκείνη ανωμαλία, κατά την οποία μία παράλληλη δέσμη ακτινών εισερχόμενη στο μάτι δεν εστιάζεται στον αμφιβληστροειδή, αλλά μπροστά απ’ αυτόν, με αποτέλεσμα το είδωλο ενός αντικειμένου να μην απεικονίζεται ευκρινώς επί του αμφιβληστροειδούς.

Αίτια
Η μυωπία μπορεί να οφείλεται σε μεγάλο προσθοπίσθιο άξονα του οφθαλμού(αξονική μυωπία), σε μεγάλη διαθλαστική δύναμη του κερατοειδούς ή του φακού(διαθλαστική μυωπία) ή συνδυασμό των παραπάνω.
Η μυωπία τείνει να αυξηθεί κατά την περίοδο της ανάπτυξης και σταθεροποιείται μετά την ενηλικίωση. Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της.
Συνήθως εμφανίζεται κατά τη σχολική ηλικία, οπότε το άτομο παραπονιέται για θολή αντίληψη των αντικειμένων, ενώ συχνά κλείνει τα μάτια για να δει τα μακρινά αντικείμενα.

Αντιμετώπιση
Η διόρθωση της μυωπίας γίνεται με γυαλιά, με φακούς επαφής. Οι διορθωτικοί φακοί απλώς διορθώνουν λειτουργικά τη μυωπία και δεν επιδρούν στην εξέλιξή της. Κατά τη μικρή όμως ηλικία, η διόρθωση της μυωπίας με τα κατάλληλη γυαλιά έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη της οπτικής οξύτητας, της φυσιολογικής διόφθαλμής όρασης και της κινητικής συνεργασίας μεταξύ των δύο οφθαλμών.

ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ

Σύντομη περιγραφή-ορισμός
Υπερμετρωπία είναι η διαθλαστική εκείνη ανωμαλία κατά την οποία, όταν ο οφθαλμός βρίσκεται σε ηρεμία(χαλάρωση της προσαρμογής), μία παράλληλη δέσμη φωτεινών ακτινών, εισερχόμενη στο μάτι, εστιάζεται πίσω από τον αμφιβληστροειδή.

Αίτια
Η υπερμετρωπία μπορεί να οφείλεται σε μικρό προσθοπίσθιο άξονα του ματιού, σε μικρή διαθλαστική δύναμη του κερατοειδούς ή του φακού ή σε συνδυασμό των παραπάνω. Τα συμπτώματα της υπερμετρωπίας εξαρτώνται απόλυτα από την ηλικία του ατόμου και το βαθμό υπερμετρωπίας του. Μικρός βαθμός υπερμετρωπίας κατά τη γέννηση είναι φυσιολογικό φαινόμενο και μειώνεται μα την ανάπτυξη του σώματος.

Στην παιδική ηλικία ο υπερμέτρωπας μπορεί, ενεργοποιώντας τη λειτουργία της προσαρμογής (βλ. Πρεσβυωπία), να εξουδετερώσει την υπερμετρωπία και να μην έχει πρόβλημα μειωμένης όρασης. Καθώς ο υπερμέτρωπας μεγαλώνει το εύρος προσαρμογής μειώνεται, οπότε αρχίζουν τα προβλήματα μειωμένης όρασης, τόσο για την κοντινή όσο και για τη μακρινή όραση.

Κλινική εικόνα
Ορισμένα άτομα με χαμηλή υπερμετρωπία, λόγω της συνεχούς προσπάθειας προσαρμογής και εξουδετέρωσης της υπερμετρωπίας μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα κοπιωπίας (κεφαλαλγία, πόνο στα μάτια, δακρύροια). Σε ορισμένα παιδιά η υπερμετρωπία ευθύνεται για την πρόκληση ενός είδους στραβισμού και πρέπει να διορθώνεται άμεσα γιατί υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης αμβλυωπίας (τεμπέλικο μάτι).

Αντιμετώπιση
Η διόρθωση της υπερμετρωπίας γίνεται με θετικούς φακούς. Η χορήγηση διορθωτικών γυαλιών εξαρτάται από το βαθμό της υπερμετρωπίας, την ηλικία του ατόμου, την παρουσία ή μη συμπτωμάτων.Μπορεί να χρησιμοποιηθούν και φακοί επαφής.

ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ

Σύντομη περιγραφή-ορισμός
Αστιγματισμός είναι η διαθλαστική ανωμαλία του οφθαλμού κατά την οποία η διαθλαστική δύναμη του ματιού ποικίλλει στους διάφορους μασημβρινούς, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η εστίαση των εισερχομένων ακτινών στο μάτι σ’ ένα σημείο.

Μορφές
Όταν οι δύο μεσημβρινοί, που εμφανίζουν τη μέγιστη διαφορά διαθλαστικής δύναμης, είναι κάθετοι μεταξύ τους μιλάμε για ομαλό αστιγματισμό. Στον ανώμαλο αστιγματισμό (π.χ κερατόκωνο) οι δύο μεσημβρινοί με τη μέγιστη διαφορά δεν είναι κάθετοι μεταξύ τους.

Αίτια
Στη μέγιστη πλειοψηφία των περιπτώσεων ο αστιγματισμός οφείλεται στον κερατοειδή και δεν παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της ζωής.

Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του αστιγματισμού είναι η θολή όραση και η κοπιωπία.

Αντιμετώπιση
Η διόρθωση του αστιγματισμού γίνεται με κυλινδρικούς ή σφαιροκυλινδρικούς φακούς ή και με είδικούς τορικούς-αστιγματικούς φακούς επαφής, μαλακούς ή σκληρούς. Οι σκληροί φακοί επαφήςχρησιμοποιούνται κυρίως στον ανώμαλο αστιγματισμό.

ΠΡΕΣΒΥΩΠΙΑ

Γενικά
Ο οφθαλμός έχει τη δυνατότητα, με τη σύσπαση ενός μυός (ακτινωτός μυς), να αυξάνει τη διαθλαστική του δύναμη, αυξάνοντας την κυρτότητα του φακού, ώστε να εξασφαλίζεται κάθε φορά η ευκρινής εγγύς όραση. Η ικανότητα αυτή του οφθαλμού καλείται προσαρμογή.

Με την πάροδο της ηλικίας ο φακός του ανθρώπου σκληρύνεται προοδευτικά, με αποτέλεσμα να εμφανίζει μία δυσχέρεια στη μεταβολή του σχήματός του και κατ’επέκταση μείωση της ικανότητας προσαρμογής. Η προοδευτική μείωση της προσαρμογής ακολουθεί σταθερή πορεία σ’όλα τα άτομα, αρχίζει από τα πρώτα χρόνια της ζωής, αλλά τα συμπτώματα αρχίζουν μετά την ηλικία των 40 ετών.

Κλινική εικόνα 
Το βασικό σύμπτωμα είναι η μειωμένη όραση για κοντά. Το άτομο κουράζεται μετά από σύντομο διάστημα κοντινής εργασίας και ανακουφίζεται όταν απομακρύνει το αντικείμενο που θέλει να δει.

Αντιμετώπιση
Η διόρθωση της πρεσβυωπίας επιτυγχάνεται με τη χρήση των κατάλληλων θετικών φακών.